* * *
Տեղահանության իսկական նպատակը թալանն ու ոչնչացումն էր: Իրականում դա բնաջնջման մի նոր եղանակ էր: Երբ թուրքական իշխանությունների հրաման էին տալիս, փաստորեն նրանք ամբողջ մի ազգի մահավճիռ էին արձակում:
Հենրի Մորգենթաու
Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպան
* * *
1915թ. սկիզբ առան այս Սարսափները, որոնք իրենց հավասարը չունեն պատմության մեջ: Աբդուլ Համիդի ջարդերը դատարկ բան են թվում ժամանակակից թուրքերի իրականացրած կոտորածի համեմատությամբ:
Ֆրիտյոֆ Նանսեն
նորվեգացի գիտնական
* * *
Թուրքերը շարունակում էին իրենց նախկին քաղաքականությունը՝ կանգ չառնելով այնպիսի վիթխարի ջարդերի առաջ, որպիսիք կատարել չէր հանդգնում Լենկթեմուրն իսկ: Ոչինչ չի կարող արդարացնել զանգվածային ջարդերը, ամբողջ նահանգների ամայացումը, գյուղերի ու քաղաքաների տեղահանվող բնակուչությանը սովամահության դատապարտելը:
Վալերի Բրյուսով
ռուս գրող
* * *
Ո՞վ կարող է նկարագրել այն զգացումները, որոնք ճմլում են ականտեսի սիրտը, երբ նա խորհում է այս դժբախտ և հերոսական ազգի մասին, որն աշխարհին զարմացրել է իր խիզախությամբ և անվեհերությամբ, երբ դեռ երեկ Օսմանյան կայսրության ազգերից առավել կենսունակ ու առաջավորն էր, որն այսօր դառնում է սոսկ անցյալի հուշ:
Ֆայեզ Էլ Հուսեյն
արաբ փաստաբան
* * *
Հայ ժողովրդի ոչնչացումը մնում է և կմնա որպես ամենամեծ ողբերգությունը, որը համայն մարդկության, այդ թվում և Գերմանիայի ամոթն է, քանի որ վերջինս, լինելով Օսմանյան Թուրքիայի առանջնաշնորհյալ դաշնակիցը, ոչինչ չի արել մի ամբողջ քրիստոնյա ժողովրդի կոտորածն արգելելու համար:
Ալբերտ Էյնշտեյն
* * *
Հայաստանը վերջին շունչն է փչում, բայց նա կվերածնվի: Այն մի փոքր արյունը, որ դեռ նրան մնում է, թանկագին արյուն է, որից ծնվելու է մի հերոսական սերունդ:
Մի ժողովուրդ, որը չի ցանկանում մեռնել, չի մեռնում:
Անատոլ Ֆրանս
ֆրանսիացի գրող
